Związek Polskich Plantatorów Chmielu
ul. Opolska 4A
24-310 Karczmiska
Tel. 81 829 10 78
E-mail: biuro@zppch.eu
Aktualności
Dawki nawozów mineralnych ustala się na podstawie zasobności gleby oraz wymagań pokarmowych roślin, czyli ilości składników pobranych z określonym plonem. Rośliny chmielu, przy plonie szyszek w wysokości 2 t/ha, pobierają przeciętnie z gleby: 150 kg azotu (N), 45 kg fosforu (P2O5), 160 kg potasu (K2O), 40 kg magnezu (MgO), 30 kg siarki (S), 320 g cynku (Zn), 280 g boru (B), 720 g manganu (Mn) i 12 g Molibdenu (Mo). W celu pokrycia potrzeb pokarmowych tej rośliny w mikroelementy oprócz nawozów dolistnych ActiMag chmiel i Actiplon chmiel (z firmy Arkop), zaleca się dodatek jednoskładnikowych nawozów, głównie Zn i B, niekiedy także Mo i Mn. Przy nawożeniu chmielu należy zwracać szczególną uwagę na ustalenie racjonalnej dawki azotu, który w największym stopniu decyduje o plonach i jakości szyszek. Wysoka efektywność nawożenia chmielu azotem uwarunkowana jest dobrym zaopatrzeniem roślin w inne składniki: P, K, Mg, S, Ca i mikroelementy. „Pomagają one w prawidłowym przerobie” pobranego azotu w wysoki i pożądany jakościowo plon. Wyłączny wzrost dawek N z myślą o uzyskaniu rekordowych plonów nie da pożądanych rezultatów. Pobrany azot nie zostanie w pełni wykorzystany, zaś powstałe w roślinie związki pośrednie tego składnika będą dobrą pożywką dla patogenów chorób grzybowych.
Najwięcej składników chmiel pobiera w okresie intensywnego wzrostu oraz zawiązywania i tworzenia szyszek, czyli od początkowych dni czerwca do połowy sierpnia. Należy dodać, iż chmiel ze względu na dużą powierzchnię liści, a przy tym możliwość wniesienia roztworu nawozów także na spodnia stronę liścia, jest rośliną szczególnie predestynowaną do dolistnego dokarmiania, gdyż w porównaniu z innymi, wyjątkowo dobrze wykorzystuje naniesione na liść składniki. Badania prowadzone w glebach chmielników woj. Lubelskiego wykazują głównie niedobór magnezu, siarki, boru i cynku, niekiedy tez manganu i molibdenu, rzadziej miedzi i żelaza. Wyniki analiz wskazują ponadto, że ponad 60% gleb chmielników wykazuje bardzo wysoka zasobność w fosfor, zaś ponad 30% optymalną. Tylko nieliczne, najczęściej młode, nowo założone plantacje wykazują niedobory tego składnika. Wskazuje to na nadmierne stosowanie w chmielnikach nawozów fosforowych. Zdecydowanie lepiej wypada ocena zasobności w potas, bowiem aż 68% plantacji wykazuje optymalną zasobność, 25% nadmierną, zaś tylko 7 % niedoborową. Optymalna zasobność w magnez stwierdzono w 46% plantacji chmielu (głównie w gminach Wilków, Łaziska i Puławy), zaś niedoborową na 42% (głównie w gminach: Ludwin, Ostrów Lub., Spiczyn i Łęczna). Z mikroelementów gleby i rośliny chmielu wykazują przede wszystkim niedobór boru i cynku, niekiedy tez manganu i molibdenu, rzadziej miedzi i żelaza. Konieczne jest zatem systematyczne (co 4 lata) pobieranie próbek i wykonywanie analiz odczynu i zasobności gleb w przyswajalny fosfor, potas i magnez, zaś co 8 lat także w mikroelementy. Optymalny odczyn dla gleb chmielników to pH w granicach 6-7, zaś na lżejszych glebach 5,6 – 6,5.
W zamieszczonych tabelach podano liczby graniczne, dotyczące oceny zasobności gleb chmielników w przyswajalne formy fosforu, potasu i magnezu oraz proponowane na tej podstawie dawki składników, uzależnione tez od plonów szyszek. Pod uwagę wzięto również wyniki badań i praktyczne zalecenia dla chmielarzy w Niemczech i Czechach.
Ocena zasobności gleb chmielników w przyswajalne formy fosforu , potasu i magnezu
Ocena zasobności |
Zawartość składników w mg/100g gleby |
|||
Fosfor – P2O5 |
Potas – K2O |
Magnez - MgO |
Magnez - Mg |
|
Bardzo niska |
< 6 |
< 10 |
< 4 |
< 3,0 |
Niska |
6 - 11 |
10 – 15 |
4 – 7 |
3 – 4,2 |
Średnia (optymalna) |
12 - 18 |
16 – 24 |
8 – 12 |
4,8 – 7,2 |
Wysoka |
19 - 25 |
25 – 30 |
13 – 15 |
7,8 – 9 |
Bardzo wysoka (nadm.) |
> 25 |
> 30 |
> 15 |
> 9 |
Dawki fosforu, potasu i magnezu w zależności od zasobności gleby i plonu szyszek
Ocena zasobności |
Prognozowane plony szyszek w t/ha |
||||||||
2,0 t |
2,5 t |
3,0 t |
|||||||
P2O5 |
K2O |
MgO |
P2O5 |
K2O |
MgO |
P2O5 |
K2O |
MgO |
|
Bardzo niska |
115 |
250 |
60 |
130 |
300 |
70 |
145 |
350 |
80 |
Niska |
85 |
200 |
50 |
100 |
250 |
60 |
115 |
300 |
70 |
Średnia (optymalna) |
45 |
160 |
40 |
55 |
200 |
50 |
65 |
250 |
60 |
Wysoka |
30 |
80 |
20 |
40 |
100 |
30 |
50 |
120 |
40 |
Bardzo wysoka (nadm.) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Po uzyskaniu optymalnej zasobności, zwłaszcza w górnym przedziale, tj. 15-18 mg P2O5; 20-24 mg K2O oraz 6-7,2 mg Mg w 100g gleby, zaleca się następujące dawki nawozów:
Jesienią: superfosfat 40% (120 kg) lub pojedynczy (250kg/ha) + sól potasowa (200 kg/ha)
Wiosną: siarczan potasu (100kg/ha)+ kizeryt lub siarczan magnezu (150kg /ha).
Przy niższych bądź wyższych plonach szyszek dawki nawozu należy odpowiednio skorygować według danych zamieszczonych w tabelach. Zamiast nawozów jednoskładnikowych można wysiać wieloskładnikowe, zwracając uwagę na proporcje pomiędzy fosforem i potasem. Chmiel pobiera bowiem 3,5 razy więcej potasu niż fosforu. Ważny jest tez magnez, często również siarka (zawarta m.in. w superfosfacie pojedynczym, siarczanie potasu i magnezu oraz kizerycie), które na wielu plantacjach mogą być głównym składnikiem ograniczającym plony szyszek.
Żródło: Prof. dr hab. Czesław Szewczuk, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Informacja dla plantatorów chmielu przekazana na sesji chmielarskiej poczas Chmielaków Krasystawskich 2016r.