Wielostronne korzyści ze stosowania magnezu w uprawie chmielu

Dzięki zawartemu w liściach chlorofilowi z magnezem jako centralnym elementem rośliny przekształcają energię świetlną we wzrost. Jednak z całej zawartości magnezu jedynie około dziesięciu procent znajduje się w chlorofilu. Reszta wykorzystywana jest między innymi w charakterze aktywatora enzymów biorących udział w transporcie wytworzonych w liściach substancji roślinnych do ich miejsc przeznaczenia. W związku z tym magnez ma dla chmielu szczególne znaczenie.

Będąc uprawą wieloletnią, chmiel musi mieć możliwie jak najlepiej wykształcony system korzeniowy (karpę) umożliwiający magazynowanie substancji zapasowych koniecznych do wypuszczenia nowych pędów. Niezapewnienie odpowiedniej ilości magnezu ma największy –jeżeli weźmiemy pod uwagę wszystkie pierwiastki pokarmowe – negatywny wpływ na rozbudowę korzeni. Tak samo centralne znaczenie ma magnez w późniejszych fazach wzrostu. Wykształcenie się zdrowych, zielonych szyszek, a zwłaszcza magazynowanie składników nadających chmielowi szczególną wartość bez dostarczenia wystarczającej ilości magnezu możliwe jest tylko w ograniczonym zakresie.

Składniki pokarmowe wchłaniane są w różny sposób

Podobnie jak inne rośliny również i chmiel stosuje różne mechanizmy wchłaniania poszczególnych składników pokarmowych. Na przykład potas pobrany zostaje z gleby wybiórczo za pośrednictwem osobnego systemu kanałów transportowych i gromadzony jest w dużych ilościach nawet wbrew gradientowi stężeń między glebą a rośliną.

Natomiast pobieranie magnezu w sposób wybiórczy jest niemożliwe i może się odbywać tylko poprzez niespecyficzne kanały transportowe. Oznacza to, że magnez jest pobierany wyłącznie z wody glebowej dopływającej do korzeni. Przy poborze wody przez korzenie prędkość dopływu, a tym samym dostarczania magnezu, jest tym mniejsza, im cięższa lub im suchsza jest gleba. Przeciętnie na 100 kg suchego chmielu pobierane jest 0,5 kg MgO. W przynależnej do tej ilości pozostałej części rośliny znajduje się przeciętnie 1,7 kg MgO, z czego można więc wysnuć uproszczoną zasadę, że na 100 kg chmielu można przyjmować pobór 2,2 kg MgO. Tak więc, w zależności od odmiany i poziomu plonów, na rok i hektar chmiel pobiera od 40 do 65 kg magnezu.

Jako że chmiel jest uprawą wieloletnią, składniki pokarmowe z nawozów mogą dotrzeć do korzeni wyłącznie w drodze przemieszczania się w glebie. Wobec powyższego uzyskanie szybkiego i pewnego efektu nawożenia możliwe jest wyłącznie za pomocą związków rozpuszczalnych w wodzie, jak na przykład kizerytu, będącego czysto magnezowym nawozem doglebowym.

Skuteczne nawożenie dolistne magnezem

W okresie suszy dla wyrównywania deficytów w zakresie pobierania składników pokarmowych stosowane są chętnie nawozy dolistne. Jednak ze względu na cienką warstewkę wosku chmiel w przypadku niedoboru wody i upału jest wrażliwy na wszelkie rodzaje nawozów dolistnych. Doświadczenia z zastosowaniem soli gorzkiej do nawożenia dolistnego wykazywały tylko wtedy bardzo dobre efekty, gdy chmiel w momencie aplikacji nie cierpiał już na widoczny niedobór wody.

Nawożenie dolistne przy pomocy rozpuszczalnego w wodzie siarczanu magnezu (= soli gorzkiej) oddziałuje na fizjologię rośliny na kilka różnych sposobów. Na przykład podnosi zawartość soli w soku komórkowym, dzięki czemu wzrasta gradient osmotyczny między korzeniem a roztworem glebowym. Dzięki temu w okresach suszy chmiel może dłużej pobierać wodę. Ponadto zmniejsza się wrażliwość na oparzenia słoneczne. W przypadku dostarczania odpowiedniej ilości magnezu możliwe staje się wykorzystywanie energii promieni słonecznych do syntezy węglowodanów. Jeżeli występuje wyraźny niedobór magnezu, wtedy pod wpływem niemożliwej do spożytkowania energii powstają tak zwane wolne rodniki tlenowe. Są to związki działające w sposób niszczący na komórki. W nasłonecznionych rzędach na brzegach chmielników oraz na liściach w obszarze czubka rośliny często można zaobserwować takie właśnie uszkodzenia na skutek oparzeń słonecznych.

Uprawy wieloletnie takie jak chmiel od okresu kwitnienia rozpoczynają odprowadzanie magnezu, stanowiącego ważną substancją zapasową na następny rok, z powrotem do korzeni. Nawożenie dolistne umożliwia wyrównanie deficytów powstających na skutek takiego procesu odprowadzania oraz zapewnia roślinie wystarczającą energię asymilacyjną [siłę/moc asymilacyjną? potencjał asymilacyjny?] do wytwarzania i magazynowania alfa-kwasów i substancji aromatycznych.

Należy zwracać uwagę na formy związania!

W każdym przypadku dla uzyskania żądanego efektu przy stosowaniu nawozów magnezowych niezbędna jest dokładna wiedza na temat ich rozpuszczalności, a co za tym idzie – skuteczności oraz tolerowania ich przez rośliny. W przypadku form magnezu nierozpuszczalnych w wodzie, takich jak węglan magnezu i wodorotlenek magnezu, brak w deklaracji słowa „rozpuszczalny w wodzie”. Z kolei formy rozpuszczalne w wodzie różnią się między sobą bardzo istotnie w zakresie niebezpieczeństwa poparzenia. Przykładowo siarczan magnezu zawarty w soli gorzkiej wykazuje bardzo nieznaczne działanie typowe dla soli, podczas gdy chlorek magnezu ma działanie bardzo silnie parzące. W związku z takim działaniem może być celowo używany do usuwania zbędnych pędów i liści chmielu. Chlorek magnezu nie nadaje się natomiast w żadnym wypadku do stosowania w charakterze nawozu dolistnego lub zamiennika soli gorzkiej.

Źródło: Rolnicze Laboratorium Analityczno-Badawcze LUFA Rostock + podręczniki chemii

Żródło: "Hopfen Rundschau" Nr 04/2013